Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR)

WEGWIJZER VOOR SPORTVERENIGINGEN BIJ INVOERING NIEUWE VERENIGINGSWET

Taakvervulling bestuurders 
De wettelijke veranderingen hebben vooral betrekking op de taakstelling van het bestuur, de aansprakelijkheid en de besluitvorming van de bestuurders met een tegenstrijdig belang aan dat van de organisatie. In de wet is expliciet opgenomen dat bestuurders van een vereniging zich bij de vervulling van hun taak moeten richten naar het belang van de rechtspersoon/organisatie. Veel wat nu in de wet extra wordt vastgelegd als verplichting is gelukkig nu al gangbaar in de praktijk.

Impact: Geen invloed op modelstatuten KNHS-verenigingen, moet vooral in de praktijk worden nageleefd.

Tegenstrijdig belang
De WBTR bepaalt dat een geconflicteerde bestuurder niet mag deelnemen aan de beraadslaging en besluitvorming over het relevante onderwerp. Als hierdoor geen besluit kan worden genomen, neemt de ALV het besluit, tenzij de statuten anders bepalen. Vanaf de inwerkingtreding van de WBTR worden oude statutaire tegenstijdig belangregelingen voor niet geschreven gehouden.

Impact: Geen invloed op modelstatuten KNHS-verenigingen, moet vooral in de praktijk worden nageleefd.

Ontstentenis- en beletregeling
De statuten van de vereniging moeten voortaan een bepaling bevatten waarin staat wat er moet gebeuren in het geval van ontstentenis (bv. door disfunctioneren of ontslag) of belet (bv. door langdurige ziekte of schorsing) van alle bestuurders. Een dergelijke bepaling kan er als volgt uit gaan zien: “Voor ieder bestuurslid kan het bestuur uit zijn midden een plaatsvervangeraanwijzen, die bij ontstentenis of belet van een bestuurslid de functie vervult van degene voor wie hij als plaatsvervanger is aangewezen”.

Impact: In de vernieuwde Modelstatuten voor KNHS-verenigingen is nu een soortgelijke bepaling opgenomen. Een vereniging moet op grond van de WBTR een bepaling hierover opnemen bij de eerstvolgende statutenwijziging. De aangepaste modelstatuten vindt u onderaan dit webbericht.  Deze modelstatuten sluiten aan bij de KNHS-statuten en het Algemeen Reglement en er is hierbij rekening gehouden met de WBTR. Een Word document van de modelstatuten kan worden opgevraagd via accountmanagement@knhs.nl.  

Meervoudig stemrecht beperkt
De statuten bevatten nog een bepaling die inhoudt dat een bestuurder méér stemmen kan uitbrengen dan alle andere bestuurders bij elkaar. Als zo’n bepaling in de statuten staat, is deze tot uiterlijk 5 jaar na inwerkingtreding van de WBTR geldig. Het meervoudig stemrecht wordt beperkt. Dit betekent dat een bestuurder van een vereniging niet méér stemmen mag uitbrengen dan de rest van de bestuurders bij elkaar. Op deze manier wordt voorkomen dat één bestuurder alle zeggenschap heeft.

Impact: In de KNHS modelstatuten voor verenigingen staat geen meervoudig stemrecht bepaling, maar is bepaald dat ieder bestuurslid één stem heeft.

Aansprakelijkheid in faillissement
Op grond van het huidige recht zijn bestuurders van alle soorten rechtspersonen (waaronder verenigingen, stichtingen) tegenover de rechtspersoon gehouden om hun taak behoorlijk te vervullen. Als zij dat niet doen (en dus hun taak onbehoorlijk vervullen), zijn zij aansprakelijk voor de schade die daardoor ontstaat. Dat verandert niet met de WBTR. Wat wel verandert, is dat de bepalingen over aansprakelijkheid in faillissement ook gaan gelden voor bestuurders van verenigingen. Als een bestuurder zijn taken ernstig heeft verzuimd, is het voor een curator belangrijk dat hij de bestuurder hiervoor aansprakelijk kan houden. Dat maakt de WBTR nu mogelijk. Het is dus niet zo dat de aansprakelijkheidsregel gewijzigd wordt, maar wel het toepassingsbereik ervan.

Impact: Dit moet je als vereniging zelf goed regelen, afspreken en naleven met elkaar.

Vernieuwde KNHS Modelstatuten voor verenigingen en Checklist Goed Sportbestuur
Nu de WBTR in werking is getreden, moeten de statuten van verenigingen bij de eerstvolgende statutenwijziging aangepast worden. Iedere vereniging heeft sinds 2021 vijf jaar de tijd om de statuten te wijzigen, voor 2026.  

In de vernieuwde statuten zijn nieuwe artikelen opgenomen vanuit de WBTR regeling, maar ook passend bij de nieuwe KNHS Statuten. Tot die tijd is het goed om als vereniging in de bestuursvergadering en mogelijk ook ALV met elkaar af te spreken dat de intentie er is om de nieuwe modelstatuten op termijn invulling te geven en tot die tijd volgens deze statuten te besturen. Bijgaand vindt u ook als handvat een "Checklist Behoorlijk Bestuur", waarin staat hoe u als bestuur en vereniging aan de Statuten voldoet in de praktijk. Dat wil zeggen dat voor de vereniging duidelijk is wat ‘goed bestuur’ inhoudt en op welke wijze dat is geborgd. Loopt u dit rustig eens door met uw bestuur.

Wanneer u de eigen statuten heeft vervangen door de modelstatuten, kunnen deze ter controle gestuurd worden naar accountmanagement@knhs.nl , na akkoord kan het in de ALV voor akkoord en met twee-derde meerderheid van de stemmen worden aangenomen. Daarna kan het naar de notaris om hiervan akte op te maken en een digitale kopie naar de KNHS te sturen. Daarna is het voorlopig weer in orde. 

De vernieuwde KNHS-modelstatuten voor verenigingen hebben naast de toegevoegde passages voor de WBTR ook de volgende aanpassingen gekregen:

• Volgend op de KNHS Statuten is een artikel uitgebreid met “Welzijn paard” (Art. 2)
• Volgend op de KNHS Statuten is het verenigingsdoel, bevorderen van de paardensport uitgebreid met ook het recreëren met paarden. (Art. 2)
• Volgende op de KNHS Statuten zijn leden nu ook verplicht de gezondheid en het welzijn van paarden te bevorderen buiten wedstrijdverband (was eerst alleen binnen wedstrijdverband). (Art. 5)
• Volgend op de KNHS Statuten is nieuw opgenomen dat prestaties niet mogen worden beïnvloed door matchfixing en vereist medewerking aan doping controle. (Art. 5)
• Volgend op de WBTR is een nieuw artikel opgenomen bij ontstentenis of belet van bestuurders. (Art. 8)
• Volgend op de WBTR is een nieuw artikel opgenomen dat bestuursleden met een bloed- en aanverwantschap (broer, zus, man, vrouw, moeder, vader) niet in aanmerking komen voor een bestuursfunctie. (Art. 8)
• Volgend op de WBTR is het artikel weggevallen die nietig verklaren van besluiten regelt. Een besluit moet altijd rechtmatig worden genomen.

Ondersteuning KNHS
Wil je als vereniging ondersteuning of uitleg bij het aanpassen van de statuten en/of de organisatie, dan kan een Verenigingsadviseur van KNHS Verenigingsontwikkeling je hierin wegwijs maken. Neem hiervoor contact op via accountmanagement@knhs.nl.