Binnen de paardensport staan plezier voor paard en ruiter centraal. Hierin is geen ruimte voor grensoverschrijdend dan wel ongewenst gedrag. Met elkaar zorgen we ervoor dat we in een veilige, eerlijke en plezierige omgeving kunnen genieten van de paardensport. De KNHS heeft, net als verschillende andere sportbonden, met ondersteuning van het Centrum Veilige Sport Nederland, onderzocht in welke mate grensoverschrijdend gedrag tussen mensen binnen de paardensport voorkomt.
De definitie van grensoverschrijdend gedrag is heel breed. Er is sprake van grensoverschrijdend gedrag wanneer iemand ongewenst gedrag uit en daarmee een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende, sociaal onveilige of kwetsende situatie creëert. Er zijn verschillende vormen van ongewenst gedrag. Zo kan er sprake zijn van mentaal ongewenst gedrag, waarbij wordt gepest, gediscrimineerd, geïntimideerd, uitgesloten of genegeerd. Daarnaast kan er sprake zijn van lichamelijk ongewenst gedrag. Denk aan het gebruiken van fysiek geweld of het dwingen tot sporten. Tot slot kan er sprake zijn van seksueel ongewenst gedrag, wat zich kan uiten in het maken van seksueel getinte opmerkingen tot het verrichten van seksueel onwenselijke handelingen.
Uit landelijk prevalentie onderzoek van NOC*NSF ( Mulder 2020) onder volwassen die terugkijken op hun jeugd, blijkt dat bijna 72% van de Nederlandse sporters in hun jeugd wel eens te maken heeft gehad met ongewenst (grensoverschrijdend) gedrag. Voor wat betreft de paardensport ligt dit percentage beduidend lager: van de bijna 1300 respondenten uit het KNHS-onderzoek heeft 35% wel eens ongewenst gedrag meegemaakt.
Het merendeel van de respondenten dat wel eens ongewenst gedrag heeft meegemaakt in de paardensport, geeft aan dat het gaat om mentaal ongewenst gedrag (34%). Hierbij gaat het met name om situaties waarin sprake is van roddelgedrag op maneges, verenigingen en pensionstallen. Dit gedrag blijkt het meest voor te komen binnen de lagere niveaus van de wedstrijdsport, specifiek gezien in de klasse B.
Naast roddelgedrag blijkt een onderlinge machtsverhouding, bijvoorbeeld tussen een staleigenaar en ruiter of instructeur en ruiter, voor problemen te kunnen zorgen. Zo’n 2,6% van de respondenten heeft als gevolg van een dergelijke machtsverhouding wel eens te maken heeft gehad met lichamelijk ongewenst gedrag en zo’n 6,6% met seksueel ongewenst gedrag.
Uit het onderzoek blijkt dat ruiters die ongewenst gedrag hebben meegemaakt, niet stoppen met paardrijden. Er wordt veel gepraat over wat er is gebeurd, bijvoorbeeld met familie of vrienden. Het praten over ongewenst gedrag gebeurt in de paardensport zelfs flink meer dan in andere sporten. Wat wel hetzelfde is als in andere sporten, is dat de dader er bijna altijd mee wegkomt.
Om voor iedereen in de paardensport een plezierig en veilig sportklimaat te creëren start de KNHS in 2022 in samenwerking met het Centrum Veilige Sport Nederland een campagne gericht op het stimuleren van een veilig sportklimaat. De resultaten en aanbevelingen uit het door de KNHS uitgevoerde onderzoek worden gebruikt om handvatten te bieden aan zowel sportaanbieders als sporters.
Daarnaast gaat de KNHS met partnerpartijen van de Sectorraad Paarden in overleg om grensoverschrijdend gedrag in de gehele paardensector tegen te gaan.
Heb je zelf een situatie meegemaakt waarin grensoverschrijdend gedrag plaatsvond, dan kun je hierover contact opnemen met de vertrouwenscontactpersoon van de KNHS: Hester M. van der Bij, bestuurssecretaris/advocaat. Hester is te bereiken via directiesecretariaat@knhs.nl of 0577-408235.
Kijk hier voor meer informatie over het Centrum Veilige Sport
Voor bijstand in het geval van onder meer grensoverschrijdend gedrag is de KNHS aangesloten bij het Instituut Sport rechtspraak