Goede voeding

Goede voeding is essentieel voor de gezondheid en het welzijn van paarden. Een evenwichtige voeding voorziet in de juiste energie, eiwitten, vitaminen, mineralen en vezels. Het beïnvloedt hun fysieke gezondheid, prestatievermogen, weerstand, vruchtbaarheid en levensduur.

Een voedingsdeskundige of dierenarts kan helpen bij het opstellen van een specifiek voedingsplan. Pavo is een belangrijke partner van de KNHS wanneer het gaat over voeding. We hebben aan de nutritionisten van Pavo onder andere gevraagd wat een goede basisvoeding voor paarden is. 

Wat is een goede basisvoeding voor een paard?

 

Hoeveel water heeft een paard per dag nodig?

Hoeveel water een paard nodig heeft per dag is afhankelijk van een aantal factoren. Weersomstandigheden, inspanning en voersoort spelen hierbij een belangrijke rol. In onderstaande video vertelt onze welzijnspartner PAVO je hoeveel water jouw paard nodig heeft. 

Hoe vaak voer je een paard?

Ruwvoer
Ruwvoer is het hoofdbestanddeel van het paardenmenu en vult zestig procent van het rantsoen, afhankelijk van de hoeveelheid werk. Sommige paarden hebben voldoende aan een rantsoen van enkel ruwvoer. Dit is afhankelijk van het type paard, het werk dat hij uitvoert en zijn lichaamsconditie. Een sportpaard en een ouder paard hebben meer energie en eiwit nodig dan een recreatiepaard. Een paard dat aan de dikke kant is of gevoelig is voor hoefbevangenheid, geef je liever voer met een laag suikergehalte.

Een normaal paard heeft voor zijn onderhoud dagelijks zo'n 1 - 1,5% van zijn lichaamsgewicht nodig aan ruwvoer (droge stof). Een paard van 600 kg heeft dus 6 tot 9 kg ruwvoer (droge stof) per dag nodig. Dat is 30 - 45 kg vers gras (ervan uitgaand dat dit uit 80% water bestaat) of 7,5 - 12 kg hooi (20% water).

Aan de buitenkant kun je echt niet zien hoeveel suiker en eiwit ruwvoer bevat. Je kunt wel bepalen of het fris is of stoffig, stengelig of juist met veel blad, maar de energiewaarde is alleen te bepalen door middel van een analyse.

Ruwvoer Quicqscan
Je kunt een volledige analyse laten doen of gebruik maken van de Pavo Ruwvoer Quickscan. Die laatste meet alleen drie hoofdwaardes in het ruwvoer: energiewaarde (EWpa), eiwit en suiker, maar geeft wel een goede indicatie van de voedingswaarde. Want juist als je weet wat er in het hooi zit, kun je de rest van je rantsoen daarop aanpassen.

Gras valt ook onder ruwvoer en is het belangrijkste basisvoer voor paarden. Het bevat namelijk alle voedingsstoffen die het paard nodig heeft. Grazen in de wei is daarnaast uiteraard de meest natuurlijke manier van eten. Het paard is buiten, eet kleine porties en beweegt voortdurend. Gras eten zorgt voor lichamelijke ontspanning. Voor het welzijn is het dan ook aan te bevelen het paard elke dag enkele uren te laten grazen.

Krachtvoer
Krachtvoer heeft een hogere voedingswaarde dan ruwvoer. Die voedingsstoffen zijn nodig als het paard moet werken, want uit ruwvoer alleen haalt hij dan onvoldoende energie. Maar ook een paard dat niet hoeft te werken heeft een kleine hoeveelheid krachtvoer nodig voor de vitaminen en mineralen. Er zijn verschillende soorten krachtvoeders zoals granen, brok en muesli. 

De voervolgorde
Gezien de werking van de darmen is het beter je paard ’s ochtends eerst ruwvoer te geven en daarna pas krachtvoer. Ruwvoer brengt immers de productie van speeksel en het maagdarmstelsel van het paard op gang en het krachtvoer, wat je daarna geeft, wordt dan beter opgenomen in het lichaam. Nog een conclusie die je kunt trekken: het duurt een tijd voordat de energie uit het voer beschikbaar is voor de spieren. Wil je het voer optimaal benutten, onthoud dan deze regel: Voer je paard vandaag voor het werk van morgen.

Hoeveel en hoe vaak voeren?
Hoe vaak je je paard moet voeren hangt samen met hoeveel voer je geeft. Om het juiste voederrantsoen voor een paard te kunnen samenstellen, moet je eerst drie vragen beantwoorden. Hoe zwaar is je paard? Hoeveel werkt hij? Is je paard te dik of te mager? Als je dit weet, kun je in een tabel een richtlijn voor de juiste hoeveelheid voer opzoeken. De gemiddelde waarden gelden natuurlijk niet voor elk individueel paard. Blijf je paard dus goed in de gaten houden en wees alert op veranderingen in het gedrag en de conditie. Gemiddelde waarden zijn wel een goed begin.

In onderstaande video legt voedingsdeskundige Heleen van Pavo uit hoe vaak je een paard moet voeren.

Aanvullingen of supplementen

Olie
Olie is een goede bron van energie. Plantaardige oliën, zoals zonnebloemolie, olijfolie en lijnzaadolie, zijn ook geschikt voor het paard. Een dopje olie per dag helptde vacht mooi glanzend te houden. Paarden die langdurige inspanningen leveren waarbij het uithoudingsvermogen stevig wordt aangesproken, halen extra energie uit krachtvoer waaraan olie is toegevoegd. Denk hierbij aan disciplines als endurance, eventing, mendurance en samengestelde mensport. Geef olie eerst in een kleine hoeveelheid en voer dit langzaam op.

Liksteen of zoutblok
Ook een liksteen of zoutblok in de stal is een goede aanvulling op het rantsoen. Het geeft het paard namelijk de gelegenheid naar eigen wens wat extra zout te nemen. Zeker paarden die zich regelmatig in het zweet werken, hebben hier behoefte aan.

Maïsmeel
Maïsmeel bevat veel zetmeel en kan een paard in korte tijd wat dikker maken. Let op: in tegenstelling tot maïsmeel zijn snijmaïs of maïskolven door een paard slecht te verteren.

Vitamine en mineralen
Als paarden erg zwaar werk leveren, herstellend zijn van een ziekte of als het paard alleen ruwvoer krijgt en daarop onvoldoende in conditie blijft, kun je hem extra vitamine en mineralen geven.

Snoepjes en extraatjes
Wortelen, suikerbieten en appels vallen onder de extraatjes. En paarden houden wel van een lekker hapje. Wortelen of suikerbieten zijn dan een lekker en gezonder tussendoortje dan suikerklontjes. Een halve kilo wortelen met een handvol gesneden luzerne is helemaal een traktatie! Zorg er bijvoorbeeld voor dat de wortels vers zijn en bewaar ze koel. Maak suikerbieten eerst schoon door het zand eraf te borstelen. Appels bevatten meer suiker en meer zuren dan wortels. Van te veel appels kan het paard diarree krijgen.